گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل، عارضهای رایج در از بیمارانی است که تحت عمل بایپس عروق کرونر قرار گرفتهاند. انسداد مجدد عروق به این مفهوم است که افرادی که یک بار عمل بای پس عروق کرونر را انجام دادند، دچار انسداد مجدد و گرفتگی عروق کرونر میشوند. در این شرایط با تایید پزشک متخصص نیاز به عمل قلب باز برای بار دوم وجود خواهد داشت. دلایل مختلفی برای انسداد عروق خونی قلب وجود دارد که افزایش سن، اندازه ورید پیوند یافته، سبک زندگی غلط، بیماریهایی نظیر دیابت و فشار خون و همچنین استرس و اضطراب از مهمترین آنها به شمار میآیند. البته پیشگیری از گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل با در نظر گرفتن برخی اقدامات مراقبتی امکانپذیر است. اگر شما هم به تازگی عمل قلب باز انجام دادهاید و نگران گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل هستید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل
ممکن است برخی از افراد تصور کنند با یکبار انجام عمل قلب باز، گرفتگی عروق قلب به طور کامل انجام شده و احتمال بازگشت این بیماری وجود ندارد. علیرغم تصور این افراد باید گفت که گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل موفقیتآمیز اتفاقی شایع است و ممکن است رگهای قلب مجددا دچار انسداد شوند. انسداد عروق قلب به حالتی اطلاق میشود که عروق و شریانهای حامل خون اکسیژندار به قلب به وسیله پلاکهای کلسترول، لخته خون و یا ترکیب این دو دچار انسداد شود. روشهای مختلفی برای برطرف کردن این عارضه وجود دارد؛ اما در اغلب افراد، انجام عمل قلب باز و بای پس عروق کرونری بهترین نتیجه را دارد.
در برخی افراد گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل رخ میدهد و فرد مجددا باید پروسه درمان را آغاز کند. احتمال دارد گرفتگی مجدد قلب به دلیل رسوب مجدد پلاکهای چربی و کلسترول در دیواره عروق باشد. این گرفتگی مجدد میتواند دلایل مختلفی داشته باشد که بخشی از آن با اصلاح رفتار بیمار قابل کنترل است. در این شرایط لازم است عمل قلب باز برای بار دوم با تشخیص پزشک متخصص انجام شود. گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل ممکن است در مدت زمان کوتاه پس از جراحی قلب یا با گذر زمان بروز یابد. در مواردی جراحی مجدد عروق بای پس کرونر برای بار سوم و چهارم نیز انجام میشود و برای حفظ جریان خون در قلب، عروق گرفته شده با رگهای سالم خونی دیگر تعویض میشوند.
چرا مجدد بعد از یک بار عمل قلب گرفتگی رگ ایجاد میشود؟
گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. یکی از عوامل موثر در خطر گرفتگی مجدد عروق افزایش سن است. بالا رفتن سن احتمال رسوب پلاکهای آترواسکلروتیک را در دیواره عروق قلبی افزایش میدهد و ممکن است عروق قلب مجددا دچار گرفتگی شود. اندازه پیوند ورید از دیگر مواردی است که زمینهساز انسداد مجدد عروق و نیاز به عمل قلب باز برای بار دوم میشود. این حالت زمانی رخ میدهد که قطر ورید و رگهای پیوند شده کوچکتر باشد. این اتفاق در میان زنان رایجتر است و احتمال گرفتگی عروق در زنان را نسبت به مردان افزایش میدهد. طول ورید پیوند زده شده از دیگر مواردی است که میتواند منجر به انسداد مجدد عروق شود. هر چه طول ورید بیشتر باشد، احتمال انسداد آن بیشتر است.
ناحیهای از قلب که مورد پیوند قرار گرفته میتواند در شدت انسداد تاثیر مستقیمی داشته باشد. بر اساس آمار منتشر شده در حدود یک درصد از پیوندهای شریان داخلی پستان چپ و 6 درصد از پیوندهای شریان داخلی پستان راست در طی سه ماه پس از عمل بای پس عروق قلبی دچار انسداد میشود. همچنین فشار خون بالا و ناهنجاریهای لیپدی از دیگر موارد تاثیرگذار است. دیابت نیز در طول زمان از ریسک فاکتورهای بروز عارضه قلبی به شمار میآید.
اضطراب مداوم با تشدید ترشح هورمونهایی نظیر آدرنالین و کورتیزول زمینهساز التهاب و تنگ شدن عروق قلبی است. تکرار این حالت در بلندمدت میتواند آسیبهای جدی برای فرد داشته باشد. همانطور که تداوم استرس منجر به افزایش فشار خون، افزایش کلسترول، چاقی و دیابت میشود و میتواند باعث گرفتگی مجدد عروق قلبی میشود.
همه بیماران بعد از یک بار عمل قلب دچار گرفتگی مجدد میشوند؟
لزوما نمیتوان گفت که تمامی بیماران نیاز به عمل قلب باز برای بار دوم دارند. این نکته را در نظر داشته باشید که رگهای پیوندی که طی عمل بای پس عروق کرونری (CABG) جایگزین رگهای انسداد یافته میشوند، ممکن است به مرور زمان مجددا دچار گرفتگی شوند. همچنین احتمال فرسودگی و تنگی مجدد آنها دور از انتظار نیست. در این شرایط لازم است در برخی از بیماران مجددا عمل قلب باز برای بار دوم انجام شود. تشخیص نیاز به انجام مجدد جراحی قلب توسط پزشک متخصص و با در نظر گرفتن شرایط بیمار و خطرات و منافع احتمالی این اقدام برای درمان او صورت میگیرد. احتمال گرفتگی مجدد عروق قلبی در افرادی که دچار بیماری عروق کرونری یا سایر مشکلات قلبی هستند، بالاتر است.
پیشگیری از گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل
اقدامات لازم برای پیشگیری از گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل یکی از اصول مراقبتی مهم است که میبایست به طور مداوم و با دقت بالا انجام شود. هدف از انجام چنین اقداماتی پیشگیری از تشکیل مجدد پلاکها در عروق قلبی است. تمامی متخصصان پس از یک بار عمل بای پس عروق قلبی به بیماران خود توصیه میکنند تا شیوه زندگی خود را اصلاح کنند. از جمله مهمترین رفتارها برای پیشگیری از گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل شامل موارد زیر میشود:
ورزش
داشتن فعالیت بدنی منظم ضمن کاهش فشار خون به بهبود گردش خون و پیشگیری از انسداد عروق خونی کمک میکند. همچنین ورزش کردن باعث کنترل وزن و افزایش سطح کلسترول خوب در بدن میشود. به طور کلی ورزش یکی از موثرترین و حتی ضروریترین گامها در جهت پیشگیری از بروز بیماریهای قلبی است. نتایج منتشر شده از سوی مطالعاتی که در این زمینه انجام شده نشان میدهد تنها 10 دقیقه پیادهروی در روز به میزان چشمگیری ریسک بیماریهای قلبی و عروقی را کاهش میدهد.
کنترل فشار خون
فشار خون یکی از پارامترهایی است که تاثیر زیادی در ایجاد فشار به دیواره عروق قلبی دارد و در بسیاری از موارد موجب گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل میشود. یکی از اصلیترین اقدامات برای پیشگیری از انسداد دوباره عروق قلب، کنترل فشار خون با انجام برخی اقدامات است.
عدم مصرف الکل و پرهیز از استعمال دخانیات
داشتن سبک زندگی سالم و حذف رفتارهای پرخطر یکی از اقدامات اثربخش در پیشگیری از نیاز به عمل قلب باز برای بار دوم است. یکی از رفتارهای پرآُسیب در افراد شامل استعمال دخانیات و کشیدن سیگار است. این کار باعث رسوب پلاکهای چربی در عروق قلبی شده و با افزایش احتمال لختهشدن خون، سلامت فرد را تهدید میکند. مصرف بیش از حد الکل از دیگر عادات ناسالم در زندگی است که زمینهساز بروز مشکلات قلبی بوده و سلامت فرد را تحت تاثیر قرار میدهد.
کاهش اضطراب و استرس
اضطراب و استرس یکی از ریسک فاکتورهای موثر در بروز بیماریهای قلبی و عروقی و گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل است. همانطور که بالاتر هم بررسی کردیم، داشتن استرس و اضطراب مداوم از موارد خطرساز برای بیماریهای قلبی است. دوری از این دو مولفه با انجام اقدامات مختلفی امکانپذیر است. داشتن جلسات مشاوره، و تراپی ورزش، صحبت کردن با دوستان، مدیتیشن و درمانهای دارویی از جمله مواردی هستند که به فرد در داشتن زندگی آرام و به دور از اضطراب و استرس مضاعف کمک میکند.
داشتن رژیم غذایی سالم
داشتن رژیم غذایی سالم و غنی از مواد مغذی یکی از سادهترین و مهمترین نکات در پیشگیری از عمل قلب باز برای بار دوم است. رژیم غدایی کم چرب و سرشار از منابع چربی مفید نظیر ماهی، روغن زیتون و … ضمن کاهش چربی مضر (LDL) به افزایش چربی مفید (HDL) کمک میکند. سایر مواد مغذی و ضروری در رژیم غذایی شامل میوهها، سبزیجات، حبوبات، فیبر و غلات کامل به کاهش وزن و کاهش قند خون کمک کرده و ریسک گرفتگی مجدد عروق را کاهش میدهد.
مصرف برخی داروها
مصرف مرتب داروهای تجویز شده توسط پزشکان میتواند در جلوگیری از انسداد عروق خونی اثربخش باشد. معمولا به بیمارهایی که یکبار تجربه انسداد عروق و جراحی باز قلب را داشتهاند، داروهایی نظیر آُسپرین با دوز پایین و داروهای ضد پلاکت کلوپیدوگرل تجویز میشود که خطر بروز انسداد قلبی را کاهش میدهند.
نگاه کلی به گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل
عمل قلب باز برای بار دوم یکی از نگرانیهای افرادی است که یکبار عمل بای پس عروق قلبی را انجام دادهاند و مجددا علائم انسداد عروق در آنها مشاهده میشود. معمولا زمینه ابتلا به گرفتگی مجدد قلب بعد از یک بار عمل در افرادی که قبلا دچار گرفتگی عروق کرونری شدهاند بیشتر است. در این مقاله دلایل بروز این عارضه و روشهای پیشگیری آن را بررسی نمودیم. عمل قلب باز برای بار دوم معمولا با ریسکهای بیشتری همراه است و نسبت به عمل اولیه خطرات بیشتری دارد. اگر شما هم علائم گرفتگی عروق دارید بهتر است حتما با یک پزشک متخصص و مجرب مشورت کنید تا پس از بررسی وضعیت عروق کرونر و عملکرد قلب با استفاده از پیشرفتهترین تکنولوژیها بهترین خدمات درمانی را برای شما ارائه کند.
