جراحی قلب اطفال و روش های انجام آن

جراحی قلب اطفال برای ترمیم نقایص قلبی کودکی که به دنیا می‌آید (نقص مادرزادی قلب) و بیماری‌های قلبی کودک پس از تولد که نیاز به جراحی دارد، انجام می‌شود. این جراحی در صورت تشخیص پزشک برای سلامتی کودک لازم و ضروری است. والدین زمانی که متوجه می شوند کودکشان نقص قلبی دارد ممکن است احساس ترس و اضطراب شدید داشته باشند. اما امروزه، روش‌های بهتر و درک عمیق‌تر فیزیولوژی بدن کودک و گردش خون او به جراحان قلب کودکان کمک کرده است تا به نتایج عالی جهت رسیدن به سلامتی کودک دست یابند.

جراحی قلب اطفال یکی از مباحث علمی پزشکی است که خوشبختانه امروزه با مطالعات علمی که پزشکان قلب و عروق بطور تخصصی در مورد شرایط این بیماری در بین کودکان انجام داده اند می توان گفت که بسیار موفقیت آمیز بوده است.

در دوران جنینی نقایص مادرزادی قلب امری است که در برخی موارد نادر اتفاق می افتد و تقریباً از هر 100 نوزاد، یک نوزاد با این مشکل متولد می شود.

برخی از این نوزادان مشکلات خفیفی دارند، اما تشخیص آن می تواند بسیار ظریف و حساس باشد. حدود نیمی از تمام نقایص مادرزادی قلب، به کمک جراحی و درمان به موقع بطور کامل از بین می رود.

انواع نقایص قلبی در کودکان

امروزه پیشرفت های علمی، نقش ژنتیک را بر روی قلب در حال رشد در دوران جنینی مشخص کرده است. انواع مختلفی از نقایص قلبی در کودکان و اطفال وجود دارد. برخی خوشبختانه بسیار جزئی هستند و برخی دیگر جدی تر می‌باشند. وجود این نقص ها می تواند در داخل قلب یا در رگ های خونی بزرگ خارج از قلب اتفاق بیافتد.

برخی از نقایص قلبی ممکن است بلافاصله پس از تولد نوزاد نیاز به جراحی داشته باشن ولی در بسیاری از مواقع ممکن است یک بار عمل جراحی برای ترمیم نقص قلبی کودک کافی باشد، اما گاهی اوقات کودک نیاز دارد تا یک سری اقدامات دیگر نیز در فرایند بهبودی او انجام شود.

جراح پس از معاینه وضعیت جسمانی و بررسی شرایط قلبی کودک روش های مختلفی را برای رفع نقایص مادرزادی قلب در کودکان به کار می‌بندد.

از جمله پزشکان بسیار متبحر و دلسوز در زمینه جراحی قلب اطفال دکتر امیر حسین جلالی می باشدکه با توجه به علم روز و تخصصی که دارد به کمک دستگاه های فوق پیشرفته می تواند در یک پروسه زمانی کوتاه مدت درمان کودکانی که دچار عارضه قلبی هستند را انجام دهد.

روش های جراحی قلب اطفال با توجه به وضعیت جسمانی کودک

جراحی قلب باز : انجام جراحی قلب باز زمانی است که جراح از دستگاه بای پس قلب و ریه استفاده می کند کار برد دارد. در این نوع جراحی، لوله ها برای مسیریابی مجدد خون از طریق یک پمپ مخصوص به نام دستگاه بای پس قلب-ریه استفاده می شوند. این دستگاه همزمان با اینکه پزشک درحال انجام عمل جراحی است اکسیژن را به خون اضافه می کند و خون را گرم نگه می دارد و در بقیه بدن در حال حرکت است.

استفاده از دستگاه باعث توقف قلب می شود. توقف قلب، ترمیم خود عضله قلب، دریچه های قلب یا رگ های خونی خارج از قلب را ممکن می سازد. پس از اتمام جراحی، قلب دوباره بازیابی شده و دستگاه خارج می شود و در نهایت استخوان سینه و برش ایجاد شده برروی پوست بسته می شود.

جراحی قلب بسته (توراکوتومی):  برخی از جراحی قلب اطفال با ایجاد برشی در کنار قفسه سینه، بین دنده ها خواهد بود. به این عمل جراحی قلب بسته یا اصطلاحا توراکوتومی می گویند. این جراحی ممکن است با استفاده از ابزار مخصوص و دوربین انجام شود. در بیشتر موارد، با این روش به دستگاه بای پس قلب و ریه نیازی نیست؛ البته باید توجه داشت که همه نقایص قلبی با این روش قابل درمان نیستند و انتخاب روش جراحی طبق نظر بهترین جراح قلب کودکان در تهران انتخاب خواهد شد.

نقایص مادرزادی قلب که منجر به جراحی قلب اطفال می شود

نقایص مادرزادی قلب می تواند از مشکلات بسیار خفیف که هرگز نیاز به درمان ندارند تا مشکلات تهدید کننده زندگی در بدو تولد کودک، متغیر باشد. جدی ترین نقایص مادرزادی قلب، که منجر به جراحی قلب اطفال می شود بیماری مادرزادی حیاتی قلب نامیده می شود.

نوزادان مبتلا به این نقایص معمولاً در سال اول زندگی نیاز به جراحی دارند. اما علائم نقایص خفیف قلب ممکن است تا دوران کودکی یا بزرگسالی ظاهر نشود.

همچنین در خصوص نقایص مادری زادی قلب در کودکان باید گفت که نقایص مادرزادی قلب (CHDs) مشکلاتی در ساختار قلب هستند. منظور از مادرزادی به این معناست که مشکلات در بدو تولد کودک همراه با او وجود دارد. این نقایص زمانی اتفاق می‌افتند که قلب نوزاد در دوران بارداری به طور طبیعی رشد نکند. نقص مادرزادی قلب شایع ترین نوع نقص مادرزادی است.

نقایص مادرزادی قلب می تواند نحوه پمپاژ خون توسط قلب را تغییر دهد. این مسئله ممکن است جریان خون را خیلی کند کنند، در مسیر خون رسانی اشتباه کند و یا به طور کامل آن را مسدود نماید.

موارد متفاوتی که از نقایص مادرزادی قلب در کودکان وجود دارد که از مهم ترین آن ها به شرح زیر می باشد:

نقایص سپتال

نقص دریچه قلب

نقص در رگ های خونی بزرگ

اهمیت دادن به درمان و جراحی قلب در اطفال

همه کودکان و بزرگسالانی که دارای مشکلات قلبی هستند در طول زندگی خود نیاز به مراقبت های منظم و طول درمان دقیق توسط متخصص قلب دارند، حتی اگر نقص آنها ترمیم شده باشد باز هم وجود مشاوره های یک پزشک حاذق نیاز است..

روش کانتریزاسیون یک راه حل درمانی برای رفع عیوب قلب در اطفال و کودکان محسوب می شود که لوله های کوچکی را در شریان پای کودک قرار داده و به قلب منتقل می کنند.

این روش درمانی اصطلاحا کاتتریزاسیون قلبی نامیده می شود.  توجه نمایید که این روش درمانی مربوط به ترمیم و بهبود تنها برخی از نقایص قلبی در افراد و اطفال میباشد.

برخی از افراد ممکن است در طول سال ها به چندین عمل جراحی قلب یا کاتتریزاسیون نیاز داشته باشند. یا ممکن است نیاز به مصرف داروهایی داشته باشند که به قلب آنها کمک می کند تا هرچه بهتر کار کند. در هرصورت نباید مسائل و مشکلات قلبی کودکان را امری ساده پنداشت اما جای بسی خوشحالی است که با وجود پیشرفت روش های درمانی جدید این مشکلات و بیماری ها کاملا قابل درمان هستند.