مراقبت‌های بعد از آنژیوپلاستی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و می‌توانند تاثیر مستقیمی بر روند بهبودی و پیشگیری از عوارض احتمالی داشته باشند. این روش کم‌تهاجمی به باز کردن شریان‌های مسدود شده کمک می‌کند و خطر حمله قلبی را کاهش می‌دهد، اما دوران نقاهت نیاز به دقت و رعایت نکات مراقبتی دارد که در ادامه این مقاله آنها را بررسی خواهیم کرد.
بهبودی پس از آنژیوپلاستی قلب در بیمارستان
پس از انجام آنژیوپلاستی قلب، بیمار به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل می‌شود تا علائم حیاتی همچون ضربان قلب و فشار خون تحت نظارت مداوم قرار گیرند. محل ورود کاتتر پانسمان شده و به آن فشار وارد می‌شود تا خونریزی متوقف گردد.
ممکن است بیمار احساس کوفتگی و سوزش در محل ورود کاتتر داشته باشد. معمولاً بیمار پس از گذشت 2 تا 6 ساعت می‌تواند از تخت خارج شود و شروع به راه رفتن کند.
مدت زمان بستری بیمار بسته به شرایط فردی و موفقیت‌آمیز بودن عمل متغیر است. در اکثر موارد، بیمار پس از یک شب بستری می‌تواند از بیمارستان مرخص شود.
مراقبت‌های بعد از آنژیوپلاستی
ترک سیگار و الکل
برای حفظ سلامت قلب پس از آنژیوپلاستی، ترک کامل سیگار و محدود کردن مصرف الکل ضروری است. سیگار کشیدن به پوشش داخلی رگ‌ها آسیب رسانده و خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد. مصرف بیش از حد الکل نیز فشار خون را بالا برده و ریتم قلب را مختل می‌کند. این تغییرات می‌توانند به عوارض جدی قلبی منجر شوند.
مصرف داروهای تجویز شده
پس از آنژیوپلاستی، مصرف دقیق داروهای تجویز شده توسط بهترین دکتر آنژیوپلاستی اهمیت زیادی دارد، زیرا به کاهش خطر عوارض و تسریع بهبودی کمک می‌کند. این داروها معمولاً شامل ترکیبی از داروهای ضد پلاکت، کاهش‌دهنده کلسترول، کنترل‌کننده فشار خون و در برخی موارد، داروهای رقیق‌کننده خون هستند.
هدف اصلی از مصرف این داروها، جلوگیری از تشکیل لخته خون در محل استنت، کاهش سطح کلسترول خون، کنترل فشار خون و در نهایت، کاهش خطر وقوع مجدد بیماری قلبی است. داروهای ضد پلاکت مانند آسپرین و کلوپیدوگرل با جلوگیری از چسبندگی پلاکت‌ها به یکدیگر، خطر تشکیل لخته را به حداقل می‌رسانند. داروهای کاهش‌دهنده کلسترول نیز با کاهش سطح کلسترول بد خون، به سلامت رگ‌های خونی کمک می‌کنند.
اصلاح رژیم غذایی
پس از آنژیوپلاستی، یکی از مهم‌ترین تغییرات در سبک زندگی، اصلاح رژیم غذایی است که به بهبود روند درمان و کاهش خطر عوارض کمک می‌کند. بیماران باید از غذاهای حاوی سدیم، کلسترول، چربی‌های ترانس و اشباع شده اجتناب کنند و به جای آن از غذاهای غنی از آهن و ویتامین‌ها مانند سبزیجات برگ سبز، غلات کامل، ماهی، لبنیات کم‌چرب و میوه‌های خشک استفاده کنند.
رژیم غذایی سالم باید سرشار از مواد مغذی مفید برای قلب باشد، از جمله چربی‌های سالم (آجیل، آووکادو و ماهی‌های روغنی)، غلات سبوس‌دار و پروتئین‌های کم چرب یا گیاهی. همچنین، کاهش مصرف نمک و پرهیز از غذاهای شیرین به کنترل فشار خون و جلوگیری از افزایش وزن کمک می‌کند. رعایت این اصول، علاوه بر تسریع بهبودی، خطر رسوب مجدد پلاک در شریان‌ها و ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
فعالیت فیزیکی منظم
بسیاری از بیماران به دلیل کم‌تحرکی در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند، بنابراین پس از درمان باید تحت نظر پزشک، به تدریج فعالیت‌های بدنی خود را آغاز کنند. این فعالیت‌ها می‌توانند شامل پیاده‌روی کوتاه، بالا و پایین رفتن از پله‌ها یا تمرینات کششی و ایروبیک سبک باشند.
شروع با فعالیت‌های ملایم و افزایش تدریجی شدت و مدت زمان آنها برای حفظ سلامتی قلب بسیار مؤثر است. ورزش به کنترل فشار خون، وزن، و کلسترول کمک می‌کند و باعث بهبود سطح تناسب اندام و کاهش استرس می‌شود. با این حال، بیماران باید از انجام تمرینات سنگین مانند وزنه‌برداری تا شش هفته پس از آنژیوپلاستی خودداری کنند و قبل از بازگشت به فعالیت جنسی یا ورزشی سنگین با پزشک مشورت نمایند
کنترل وزن
چاقی یکی از عوامل اصلی بروز مشکلات قلبی، از جمله ایست قلبی، است، بنابراین مدیریت وزن باید جدی گرفته شود. این امر با ترکیب فعالیت‌های بدنی منظم و رعایت یک رژیم غذایی سالم امکان‌پذیر است. بیماران باید میزان کالری دریافتی خود را کنترل کنند، اما از رژیم‌های سخت و نامناسب پرهیز کرده و به جای آن، مصرف مواد مغذی مانند سبزیجات و میوه‌ها را در برنامه غذایی خود جای دهند تا وزن خود را در حد متعادل و سالم نگه دارند.
چکاپ منظم
بیمارانی که تحت آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری قرار می‌گیرند باید به اهمیت چکاپ‌های منظم توجه داشته باشند و تحت نظارت مداوم پزشک خود قرار گیرند. این بیماران باید هیچ‌یک از معاینات پیش‌بینی‌شده را از دست ندهند و به طور مرتب سطح کلسترول و قند خون خود را بررسی کنند. در صورت بروز هر گونه تغییر غیرعادی یا احساس درد ناگهانی و غیرقابل توضیح، ضروری است که بلافاصله با پزشک خود مشورت کنند تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.
از سرگیری فعالیت های معمول بعد از آنژیوپلاستی
پس از انجام عمل آنژیوپلاستی، بازگشت به روال عادی زندگی با رعایت برخی نکات ضروری است تا روند بهبودی به بهترین شکل ممکن طی شود.
استراحت کافی: از فعالیت‌های سنگین و شدید برای حدود یک هفته خودداری کنید تا بدن فرصت لازم برای بهبودی داشته باشد. این زمان به فرد این امکان را می‌دهد تا زخم‌ها بهبود یابند و بدن از استرس ناشی از فعالیت‌های شدید دور بماند.
رانندگی: در مورد رانندگی، معمولاً تا یک هفته بعد از عمل باید از رانندگی خودداری کنید، مگر اینکه پزشک تایید کند که شرایط شما برای رانندگی ایمن است. اگر فرد دچار حمله قلبی شده باشد، این مدت زمان ممکن است طولانی‌تر شود و پزشک باید در مورد زمان مناسب برای بازگشت به رانندگی مشورت دهد.
بازگشت به کار: بازگشت به کار معمولاً پس از یک هفته امکان‌پذیر است، مگر در موارد اورژانسی که ممکن است زمان بیشتری نیاز باشد. افرادی که در شغل‌های فیزیکی مشغول به کار هستند باید دقت کنند که فعالیت‌های سنگین و بلند کردن اجسام را تنها با تایید پزشک انجام دهند.
فعالیت جنسی: معمولاً پس از یک هفته، فعالیت جنسی بلامانع است. با این حال، در صورت داشتن هرگونه نگرانی، با پزشک خود مشورت نمایید.
مسافرت: عبور از دستگاه‌های فلزیاب هیچ آسیبی به استنت وارد نمی‌کند و می‌توانید بدون نگرانی سفر کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرعادی در وضعیت سلامتی خود پس از آنژیوپلاستی، به پزشک خود اطلاع دهید.
- درد قفسه سینه: احساس درد یا ناراحتی در ناحیه قفسه سینه، به ویژه دردی که با فعالیت بدنی افزایش یابد یا به بازو، فک یا شانه انتشار یابد.
- تنگی نفس: احساس مشکل در تنفس یا احساس خفگی، حتی در هنگام استراحت.
- تغییرات در ضربان قلب: احساس تپش قلب، ضربان قلب نامنظم یا تند شدن ضربان قلب.
- ورم در اندام تحتانی: تورم در پاها، مچ پا یا ساق پا.
- تب: افزایش دمای بدن.
- لخته شدن خون: مشاهده هرگونه لخته خون، خونریزی بیش از حد از محل ورود کاتتر یا تغییر رنگ پوست در ناحیه عمل.
- بی‌حسی یا گزگز: احساس بی‌حسی، گزگز یا ضعف در اندام‌هایی که تحت آنژیوپلاستی قرار گرفته‌اند.
جمع بندی مراقبت‌های بعد از آنژیوپلاستی
مراقبت‌های بعد از آنژیوپلاستی نقش مهمی در بهبود و جلوگیری از عوارض احتمالی دارد. پس از این عمل، بیماران باید به توصیه‌های پزشکی، از جمله مصرف داروهای تجویز شده، کنترل فشار خون و رژیم غذایی مناسب توجه کنند. همچنین، پیگیری منظم وضعیت قلب و رگ‌ها از طریق آزمایش‌ها و ویزیت‌های دوره‌ای ضروری است. ورزش‌های سبک، پرهیز از سیگار و استراحت کافی نیز به تسریع بهبودی کمک می‌کند. توجه به این نکات، ضمن کاهش خطر عوارض، به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک خواهد کرد.
